Οι μουσικές καρέκλες

Υπάρχει ένα πολύ γνωστό παιδικό παιχνίδι το οποίο λέγεται «οι μουσικές καρέκλες». Τα παιδάκια τρέχουν γύρω – γύρω από μια σειρά από καρέκλες υπό τους ήχους της μουσικής, αλλά το πρόβλημα είναι ότι τα καθίσματα δεν φτάνουν για όλους. Μόλις σταματήσει ο χορός τα παιδάκια πρέπει να τρέξουν να εξασφαλίσουν ένα κάθισμα. Όποιος δεν βρει, αποβάλλεται από το παιχνίδι. Μπορεί να φαντάζει ένα απλοϊκό και τυχερό παιχνίδι, έχει όμως και αυτό τις στρατηγικές του. Για παράδειγμα κάποια παιδιά μπορεί να κινούνται πολύ κοντά στις καρέκλες, κάποια άλλα να είναι πιο βαριά και να εκτοπίζουν τα άλλα από τα καθίσματα ή κάποια άλλα μπορεί να τρέχουν πολύ γρήγορα και να προφταίνουν το κάθισμα πριν τους άλλους. Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά που χάνουν είναι αυτά που απομακρύνονται πολύ από τις καρέκλες, που δεν τρέχουν γρήγορα, αυτά που σε τελική ανάλυση, δεν παίζουν με τους κανόνες του παιχνιδιού. Η χώρα μας συμμετείχε εδώ και πολλά χρόνια σε αυτό το παιχνίδι. Όσο έπαιζε η μουσική όλα ήταν ωραία και καλά και η μικρή Ελλάς περιφερόταν υπό τους ήχους της μουσικής θαυμάζοντας το τοπίο. Όμως υπό τους ήχους της γλυκιάς μουσικής (also known as κατανάλωση με δανεικά) ξέχασε το παιχνίδι που έπαιζε και απομακρυνόταν συνεχώς από τις καρέκλες. Όταν όμως η μουσική σταμάτησε (οικονομική κρίση), τότε η μικρή Ελλάς ανακάλυψε ότι όχι μόνο δεν είχε καρέκλα, αλλά είχε φύγει και πολύ μακριά από τα υπόλοιπα παιδιά του παιχνιδιού.

Ο μικρός αυτός παραλληλισμός γίνεται για να τονισθεί για ακόμα μια φορά η ανάγκη να δούμε τα πράγματα ψύχραιμα και χωρίς την ανάγκη αναζήτησης δικαιολογιών. Η χώρα μας συμμετέχει σε έναν όμιλο χωρών κοινών συμφερόντων (ΕΕ) από το 1981. Εμείς ζητήσαμε να μπούμε, δεν μας παρακάλεσαν να μπούμε. Αν και απεχθάνομαι τη χρήση αριθμών, εντούτοις θα πρέπει να τονισθεί ότι το χρέος της χώρας το 1981 ήταν πλησίον του 30% επί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), ένα απόλυτα φυσιολογικό νούμερο. Από το 1981 μέχρι σήμερα η χώρα μας είχε καθαρές εισροές χρημάτων από τα διάφορα κοινοτικά πλαίσια στήριξης περί τα 44 δις Ευρώ σε σημερινές τιμές (σε αυτά τα χρήματα δεν συμπεριλαμβάνονται οι αγροτικές επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής). Με την είσοδο μας στο ευρώ το χρέος μας βρισκόταν περίπου στο 100% του ΑΕΠ μας. Η μετατροπή των χρεογράφων του ελληνικού δημοσίου από δραχμή σε ευρώ ωφέλησε τη χώρα κατά ένα πολύ μεγάλο ποσό χρημάτων (υπολογίζεται περί τα 21 δις Ευρώ) και αυτό γιατί α) έπεσαν τα επιτόκια δανεισμού και β) έγινε δυνατό η χώρα να δανείζεται σε πιο μακροχρόνια βάση ακριβώς λόγω πιο αξιόπιστου και ισχυρού νομίσματος. Η είσοδος της Ελλάδας στη ζώνη του Ευρώ έγινε με τη θέληση μας (ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων από αυτούς που εμείς επιλέξαμε να μας κυβερνήσουν) και εν γνώσει των συνεπειών και των υποχρεώσεων (απώλεια εθνικής νομισματικής πολιτικής, είσοδος της οικονομίας σε ένα διεθνές παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, απώλεια προστατευτισμού της οικονομίας). Όμως τα οφέλη ήταν και είναι πάρα πολλά, αφού υπήρξαν δανειακά οφέλη, η εισαγωγή ενέργειας έγινε φθηνότερη, τα νομισματικά εμπόδια για την πραγματοποίηση επενδύσεων έχουν αρθεί, ενώ και οι εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων έχουν γίνει σημαντικά πιο εύκολες. Η χώρα απέκτησε ένα νόμισμα ισχυρό το οποίο την προστατεύει από εισαγόμενους πληθωριστικούς κινδύνους.

Με λίγα λόγια, διαπιστώνουμε ότι από το 1981 μέχρι σήμερα, η χώρα μας δαπάνησε έναν πραγματικό πακτωλό χρημάτων είτε σε δανεικά, είτε χρήματα που κέρδισε από την είσοδο της στο Ευρώ, είτε από καθαρές ταμειακές εισροές μέσω πλαισίων στήριξης και κοινής αγροτικής πολιτικής. Το ερώτημα είναι, τι έγιναν όλα αυτά τα λεφτά; Η απάντηση είναι ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών των χρημάτων δαπανήθηκε για την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης, χωρίς να γίνει ουσιαστική προσπάθεια να στηριχθεί η παραγωγική βάση της χώρας. Έτσι ζήσαμε μια γλυκιά ζωή με δανεικά, ζήσαμε μια ζωή πολύ πέρα από τις δυνατότητες μας και δεν φροντίσαμε καθόλου να αυξήσουμε την δική μας παραγωγή. Νομοτελειακά, κάποτε τα δανεικά τελειώνουν και έρχεται η ώρα του λογαριασμού. Ναι σίγουρα υπάρχουν πάντα δικαιολογίες όταν έρχεται η ώρα του λογαριασμού. Φταίει η διαφθορά (υπάρχει παντού στον κόσμο), φταίνε οι Τούρκοι που αγοράζουμε συνέχεια όπλα (αυτό έχει πάρει πλέον τις διαστάσεις αστικού μύθου και έχω ήδη αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο), φταίνε οι διεθνείς αγορές και οι τράπεζες που συνωμοτούν για την καταστροφή μας (όμως όταν δανειζόμασταν και κρύβαμε τα χρέη μας όλα ήταν καλά τότε) και γενικότερα φταίνε οι πάντες εκτός…από εμάς τους ίδιους. Σίγουρα όλοι θα αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή παίζονται τεράστια κερδοσκοπικά και άλλα παιχνίδια, τα απόνερα των οποίων κλονίζουν τη χώρα μας. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτά τα απόνερα χτυπάνε πάντα αυτόν που είναι ο πιο ευάλωτος και ο πιο τρωτός. Ναι και η Πορτογαλία και η Ιρλανδία και η Ισπανία έχουν τα ίδια και σε ορισμένες περιπτώσεις, χειρότερα προβλήματα. Το θέμα όμως είναι ότι με τον ένα (έγκαιρη ανακοίνωση μέτρων, αποθέματα αξιοπιστίας, πολιτική επιρροή)  ή με τον άλλο τρόπο οι χώρες αυτές φρόντισαν να καθίσουν στα καθίσματα τους όταν η μουσική σταμάτησε και κατά την ποδοσφαιρική ορολογία, η Ελλάδα βρέθηκε στη σέντρα. Το ότι εμείς είμαστε οι πιο ευάλωτοι στην ευρωζώνη είναι αποκλειστικά και μόνο δικό μας δημιούργημα και καλά θα κάνουμε να το χωνέψουμε αυτό. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο πιο εύκολα θα λυτρωθούμε από τον σημερινό εφιάλτη που ζούμε.

Δυστυχώς όμως, ως λαός του παρά πέντε, αποφασίζουμε να κάνουμε τα πάντα την ύστατη στιγμή. Άλλες φορές στο παρελθόν έχουμε γλυτώσει τα χειρότερα και πολλές φορές έχουμε διακριθεί (βλέπε Ολυμπιάδα), αλλά μια φορά θα γίνει η στραβή και τότε οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές. Τα πρόσφατα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι μέτρα της πυρκαγιάς και δεν θα αποδώσουν αν η χώρα δεν κατορθώσει να δανειστεί με όρους εφάμιλλους άλλων χωρών με τα ίδια δημοσιονομικά προβλήματα (Πορτογαλία, Ιρλανδία). Είναι πασιφανές ότι αν η χώρα εξακολουθεί και δανείζεται με το καταστροφικό 6+ %, τότε τα χρήματα που θα προκύψουν από την εξοικονόμηση δαπανών θα χαθούν σε πληρωμές τόκων σε βάθος πενταετίας. Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης πρέπει να είναι η σταθεροποίηση της κατάστασης και το σταμάτημα της βύθισης της χώρας και προς αυτή την κατεύθυνση αποσκοπεί η δέσμη μέτρων που ανακοινώθηκε. Το δεύτερο όμως και πιο σημαντικό, είναι η αύξηση της παραγωγικότητας της χώρας γενικώς. Πρέπει να αυξηθεί η παραγωγικότητα των δαπανών του δημοσίου τομέα ο οποίος αυτή τη στιγμή λειτουργεί σαν το πιθάρι των Δαναΐδων. Δεν ξέρουμε ούτε πόσα χρήματα ρίχνουμε μέσα, ούτε που πάνε, ούτε τι παράγεται, ούτε σε τι χρησιμεύει αυτό που παράγεται. Πρέπει να αυξήσουμε την παραγωγή της Ελλάδας και να σταματήσουμε την καταστροφική και μονόπλευρη εξάρτηση μας από την εγχώρια κατανάλωση. Πάντως αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να γίνει είναι να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη του προβλήματος και να αφήσουμε στην άκρη τις δικαιολογίες και τα διλλήματα τύπου ΔΝΤ ή ΕΕ (το δίλλημα δηλαδή ανάμεσα σε θάνατο με τουφεκισμό ή θάνατο με ηλεκτρική καρέκλα). Σαν υστερόγραφο θα ήθελα και πάλι να τονίσω: το ΔΝΤ δεν είναι η λύση είναι η ταφόπλακα! Ψάξτε και διαβάστε ότι θέλετε και όπου θέλετε για τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων του ΔΝΤ ανά τον κόσμο.