Το Λατινοαμερικάνικο όνειρο της Ελλάδας

Παρατηρούμε τις τελευταίες μέρες να πραγματοποιείται μια διελκυστίνδα μεταξύ του «κακού» ΔΝΤ και του «καλού» υπουργείου Εργασίας ως προς το τι μέλει γενέσθαι σχετικά με τα εργασιακά/ασφαλιστικά θέματα στη χώρα. Φυσικά η διελκυστίνδα αυτή δεν είναι παρά ένα επικοινωνιακό τέχνασμα του κύριου Λοβέρδου για να επιδείξει πόσο αγέρωχα αντιστέκεται στις επιταγές του εωσφόρου που ακούει στο όνομα ΔΝΤ. Πέρα όμως από αυτό το περιστατικό, θα πρέπει να δούμε βαθύτερα τι ακριβώς προσδοκούμε από την αναγκαστική συμμετοχή του ΔΝΤ στα κοινά της χώρας μας και που ακριβώς θέλουμε να πάμε το καράβι. Ιστορικά, οι επεμβάσεις του ΔΝΤ έρχονται να διασώσουν την παρτίδα κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή επιβάλλοντας μέτρα τα οποία τις περισσότερες φορές δεν είναι οικονομικά βέλτιστα. Όταν όμως κρέμεσαι με το ένα χέρι από τον γκρεμό δεν έχεις την πολυτέλεια να διαλογισθείς για το αν τα μέτρα είναι τέλεια ή όχι. Στις λίγες πραγματικά εξυγιαντικές και επιτυχημένες παρεμβάσεις του ΔΝΤ ανά τον κόσμο, συγκαταλέγονται εκείνες στις οποίες οι αλλαγές του ΔΝΤ συμπαρέσυραν μεγάλο μέρος του παλαιού πολιτικού συστήματος φέρνοντας έτσι έναν απαραίτητο αέρα αλλαγής ανανεώνοντας το σκηνικό. Από την άλλη, στις χώρες όπου το ΔΝΤ δαιμονοποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε επικοινωνιακά σαν μπαμπούλας, ελάχιστα πράγματα άλλαξαν στο πολιτικό σκηνικό ενώ μετά την απόσυρση του ταμείου, τα πράγματα εξελίχθηκαν χειρότερα από πριν. 

Και μιας και μιλήσαμε για το Λατινοαμερικάνικο όνειρο της Ελλάδας, ας πάρουμε δύο παραδείγματα από την ήπειρο αυτή. Η μια είναι η περίπτωση της Αργεντινής και η άλλη της Βραζιλίας. Και στις δύο αυτές χώρες επεβλήθησαν μέτρα «μπαλτάς» πανομοιότυπα με αυτά που καλούμαστε να λάβουμε εμείς. Η διαφορά είναι ότι στη μεν Βραζιλία ανανεώθηκε το πολιτικό σκηνικό με την επικράτηση του σοσιαλιστή Ινάσιο ντα Λούλα ο οποίος άδραξε την ευκαιρία και μετέτρεψε τη χώρα του από μια προβληματική τριτοκοσμική χώρα σε δυναμικό παγκόσμιο παίκτη. Από την άλλη υπάρχει η Αργεντινή όπου και εκεί τα μέτρα του ΔΝΤ έφεραν μεγάλες αναταραχές και φτώχεια αλλά μέσα από τη λογική «για όλα φταίει το ΔΝΤ», ελάχιστα άλλαξαν στο σαθρό πολιτικό κατεστημένο. Το αποτέλεσμα ήταν, στη μεν Βραζιλία να σημειωθεί μια γενική αύξηση της ευημερίας όλου του πληθυσμού, στη δε Αργεντινή οι φτωχοί απλά έγιναν φτωχότεροι και η γενικότερη μιζέρια παρέμεινε. Αλλά και στη γειτονία μας, η επέμβαση του ΔΝΤ στην Τουρκία χρησιμοποιήθηκε από τον Ταγίπ Ερντογάν για να σαρωθεί το παλαιό πολιτικό κατεστημένο και να ανανεωθεί η εικόνα της Τουρκίας προς τα έξω. Φυσικά τα πράγματα δεν είναι πάντα άσπρο ή μαύρο και η αλήθεια σε όλα τα παραδείγματα είναι κάπου στη μέση. Και είναι αυτονόητο ότι οι παρεμβάσεις του ΔΝΤ δεν είναι πάντα αμερόληπτες και μη κατευθυνόμενες από τα συμφέροντα των δανειστών. Όμως, αυτό που θα πρέπει να αναγνωρίσουμε είναι ότι το ΔΝΤ επιβάλει μέτρα σκληρά, ηπιότερες μορφές των οποίων (και άρα οικονομικά πολύ πιο ωφέλιμές) θα έπρεπε να είχαν λάβει οι κυβερνήσεις των κρατών στα οποία επεμβαίνει. Είναι κοινή λογική να συνδέσεις την παραγωγικότητα της εργασίας με το μισθολογικό κόστος. Είναι κοινή λογική να έχεις ένα υγιές ασφαλιστικό σύστημα. Είναι κοινή λογική να τηρείς τις δαπάνες σου βάσει κωδικών και διπλογραφικών λογιστικών στοιχείων. Είναι κοινή λογική να μην παραποιείς τα στατιστικά σου στοιχεία. Είναι λογικό αυτά να στα επιβάλλουν με το στανιό παγκόσμιοι οργανισμοί; Αν συμβαίνει αυτό σημαίνει ότι κάπου, κάποιο λάθος έγινε και είναι ευκαιρία και να διορθωθεί το λάθος και να πάνε σπίτια τους οι υπεύθυνοι (για να μην πω να πάνε κάπου με θέα τα σίδερα).

Αντί όμως να παραδεχθούμε τα όποια σφάλματα μας έφεραν στο χείλος της αβύσσου, ψάχνουμε απελπισμένα θεωρίες συνομωσίας και υπεκφυγές, σαν μικρά παιδιά που προσπαθούν να δικαιολογηθούν για κάποια σκανδαλιά (και ουχί σκάνδαλα). Παρατηρούμε στο κυβερνητικό στρατόπεδο μια σπουδή να παρουσιαστεί σαν φταίχτης των πάντων το ταμείο, λες και τα προβλήματα της χώρας προέκυψαν από παρθενογένεση, λες και δεν κυβέρνησαν τα δύο κόμματα εξουσίας αυτή τη χώρα για τόσες δεκαετίες. Παρατηρούμε μια στείρα αντιπαράθεση που μυρίζει χειρότερα και από χαλασμένο κρέας, βλέπουμε μια χιλιοπαιγμένη εκδοχή της «κάθαρσης» του 89 να ξανακάνει την εμφάνιση της. Βλέπουμε υπουργούς να κωλυσιεργούν χαρακτηριστικά στην εφαρμογή αναγκαίων μέτρων ανάπτυξης (άρση καμποτάζ, απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων, άνοιγμα αγορών κ.α) ακόμα και τώρα σκεπτόμενοι πως θα ικανοποιήσουν συντεχνιακά αιτήματα. Βλέπουμε τον κύριο Λοβέρδο σχεδόν κωμικά να παζαρεύει για το έτος εφαρμογής των όποιων μέτρων, για το αν αυτά θα ισχύσουν από το 2015 ή το 2018, για να μπορεί να κορδωθεί μετά ότι «κατόπιν ενεργειών μου» μπορείτε να ζήσετε άλλα τρία χρόνια τη νιρβάνα σας και δεν θα είμαι εγώ αυτός που θα σας βγάλω από την πλάνη. Βλέπουμε κατάπτυστες μικροπολιτικές και τοπικιστικές παρεμβάσεις από τον ίδιο τον πρόεδρο της Βουλής που με κυνικό τρόπο υπερασπίστηκε τα μικροσυμφέροντα της βουλευτικής του περιοχής καθώς και αυτά του προσωπικού του φέουδου (υπάλληλοι της Βουλής). Βλέπουμε καθημερινά τον κύριο Σαμαρά να αρνείται τα πάντα για την διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, σαν να μην ήταν ο ίδιος υπουργός της κυβέρνησης της, σαν να μην ήξερε τίποτα ο ίδιος. Βλέπουμε όλους μα όλους τους πολιτικούς να εξακολουθούν να κυλιούνται όπως τα γουρούνια στην ταΐστρα τους, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να φάνε όσο μπορούν, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να ζήσουν όπως ζούσαν και πριν. Και αν παρ’ ελπίδα βρεθεί και κανένα κορόιδο να πιαστεί με το χέρι στο μέλι (βλέπε Μαντέλης) όλοι «σοκάρονται» και μετά ποιούν τη νήσσα. Αλλά όμως το επίπεδο των κυβερνώντων μας, αντικατοπτρίζει το επίπεδο του λαού μας, είναι σαν να ρίχνουμε μια ματιά στον καθρέπτη. Μας αρέσει αυτό που βλέπουμε;    

Cui Bono?

Με τα χθεσινά αποκρουστικά γεγονότα ακόμα φρέσκα στη μνήμη μας, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η λατινική φράση του τίτλου που μεταφράζεται ως «σε ποιόν τα οφέλη» (to whom the profit) από αυτή την κατάσταση; Ποιοί επενδύουν και τι προσδοκούν να κερδίσουν από τέτοιες καταστάσεις; Το μόνο σίγουρο είναι ότι όποιοι επένδυσαν και προσδοκούσαν σε τέτοια γεγονότα πέτυχαν το σκοπό τους. Κατόρθωσαν να αμαυρώσουν τη διαμαρτυρία του κόσμου και να την μετατρέψουν σε μια εικόνα αναρχίας και διάλυσης προς τα έξω. Πέτυχαν πολλά πράγματα χθες όσοι ενθάρρυναν και αποζήτησαν τέτοιες καταστάσεις. Πέτυχαν να σκοτώσουν τρεις νέους, αθώους ανθρώπους οι οποίοι έκαναν το λάθος να πάνε στη δουλειά τους, έκαναν το μέγα σφάλμα να εργάζονται σε ένα «όργανο του σατανά» όπως είναι οι τράπεζες. Πέτυχαν να αλλάξουν το κέντρο της προσοχής από την οικονομία στην αναρχία και τη διάλυση. Τέλος, πέτυχαν να βάλουν ένα ακόμα καρφί (το τελευταίο άραγε;) στο φέρετρο της δημοκρατίας μας.

Το μόνο που θα προσθέσω είναι ότι οι χειρότεροι καταπιεστές στην ανθρώπινη ιστορία, αυτοί που άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην ανθρωπότητα, ήταν δημοκρατικά εκλεγμένοι ή ενεργούσαν εν ονόματι «του λαϊκού συμφέροντος» και όλοι τους ξεπήδησαν μέσα από καταστάσεις σαν τις χθεσινές. Να θυμίσω μερικούς:

Μουσολίνι: εκμεταλλεύτηκε τη λαϊκή αναταραχή και δυσφορία μετά τα δεινά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, πάτησε και εξέθρεψε τη σύγκρουση με τους κομμουνιστές και πέτυχε τη «δημοκρατική» εκλογή του. Λίγα χρόνια αργότερα επέβαλε απολυταρχικό καθεστώς με την ανοχή της πλειοψηφίας που αποζητούσε ησυχία και σταθερότητα.

 Αδόλφος Χίτλερ:  Μέγας δημαγωγός, εκμεταλλεύτηκε την οικονομική καταστροφή της μεσαίας τάξης στη Γερμανία λόγω και της οικονομικής κρίσης του 1929. Επένδυσε στη σύγκρουση των άκρων (εθνικοσοσιαλισμός – κομμουνισμός) και μέσα από την παρακμή της δημοκρατίας, κατόρθωσε να αποσπάσει 34% του εκλογικού σώματος. Η συνέχεια είναι γνωστή.

 Ιωσήφ Στάλιν:  Εκμεταλλεύτηκε την ασθένεια του Λένιν και εφαρμόζοντας πρακτικές που θα ζήλευε και ο Μακιαβέλι,  ανήλθε στην εξουσία. Εκεί διατηρήθηκε για σχεδόν 30 χρόνια και στο όνομα πάντα της «λαϊκής εξουσίας», θανάτωσε εκατομμύρια κόσμου στα στρατόπεδα «εργασίας», εξόρισε και ξερίζωσε χιλιάδες και πέτυχε ο κόσμος να φοβάται ακόμα και τη σκιά του. Επί των ημερών του (πάντα στο όνομα της «λαϊκής εξουσίας») το 1/3 των πολιτών κατασκόπευε τα άλλα 2/3. 

 Ιακωβίνοι, Γαλλική Επανάσταση: στο όνομα της «δημοκρατίας» και της «αγνότητας» (Republic of Virtue) πέρασαν χιλιάδες ανθρώπους θεωρούμενους ως εχθρούς της δημοκρατίας από την γκιλοτίνα σε μια περίοδο η οποία έχει μείνει στην ιστορία ως «η βασιλεία του τρόμου» (Reign of Terror). Τελικά, το κίνημα αυτό κατέρρευσε εκ των έσω όταν πρυτάνευσαν λογικότερες φωνές και η περίοδος του τρόμου έληξε με τον αποκεφαλισμό του Ροβεσπιέρου, αρχηγού των Ιακωβίνων.

Τα παραδείγματα πολλά και διάσπαρτα στην ανθρώπινη ιστορία. Μην ψάχνετε για το χέρι που πέταξε τη μολότοφ. Ψάξτε αυτούς που όπλισαν το χέρι, που εξέθρεψαν και ενθάρρυναν τη βία, που συστηματικά ψαρεύουν σε θολά νερά. Δείτε το ακόλουθο link http://en.wikipedia.org/wiki/Milgram_Experiment που εξηγεί πως κατά τα άλλα φυσιολογικοί άνθρωποι μπορούν να κάνουν τα χειρότερα πράγματα αν έχουν την αίσθηση ότι αυτό που κάνουν θεωρείται αποδεκτό ή έχουν εντολή από ανώτερη αρχή που θεωρούν νόμιμη. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Ενδιαφέροντα links:

http://en.wikipedia.org/wiki/Animal_Farm

http://en.wikipedia.org/wiki/Weimar_Republic

http://en.wikipedia.org/wiki/March_on_Rome

http://en.wikipedia.org/wiki/Reign_of_Terror

http://en.wikipedia.org/wiki/Stalin

Η πτώση της δημοκρατίας

Η σήψη της δημοκρατίας και η μαυρίλα που κάποιοι καλλιεργούν οδηγούν στα άκρα. Και αυτά ξέρουμε πολύ καλά ποιά είναι....

Nuclear Winter

Την εποχή του ψυχρού πολέμου είχε αναπτυχθεί η έννοια του πυρηνικού χειμώνα. Η κρατούσα θεωρία έλεγε πως σε περίπτωση πυρηνικής ανταλλαγής μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων η παγκόσμια καταστροφή θα ήταν τόσο εκτεταμένη όπου θα επικρατούσε ένας ιδιότυπος χειμώνας που θα ερήμωνε τα πάντα για αρκετές δεκαετίες μετά. Ο κόσμος θα γνώριζε τον θάνατο και την πείνα για πολλά χρόνια ενώ πολλές μεταπολεμικές συγκρούσεις θα ξεσπούσαν για την εξασφάλιση των λιγοστών πόρων και μη μολυσμένου χώρου. Η σκέψη και μόνο αυτού του μέλλοντος ήταν αρκετή για να νουθετεί και να αποτρέπει τους ηγέτες των υπερδυνάμεων από τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Μπορεί ο παραλληλισμός μεταξύ δημοσίου χρέους και πυρηνικών να φαντάζει ακραίος αλλά για σκεφτείτε: η πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς είναι εξαιρετικά ωφέλιμη και πολύ αποδοτική. Και το δημόσιο χρέος όμως είναι ένα πολύ χρήσιμο οικονομικό εργαλείο το οποίο τροφοδοτεί την ανάπτυξη. Η αλόγιστη και παράλογη χρήση και των δύο όμως οδηγεί σε εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα.

Στη χώρα μας έγινε εγκληματική και κουτοπόνηρη χρήση του οικονομικού εργαλείου που λέγεται δημόσιο χρέος με αποτέλεσμα τώρα να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον δικό μας οικονομικό «πυρηνικό χειμώνα». Ελάχιστη σημασία έχει πλέον να αναλύσουμε τι πήγε στραβά, τι θα μπορούσε να είχε γίνει ή ακόμη, να αναζητηθούν οι υπαίτιοι. Η ζημιά έχει γίνει, είναι μη αναστρέψιμη και φυσικά όποιος νομίζει ότι θα την πληρώσουν οι υπαίτιοι πλανάται πλάνη οικτρά. Νομίζω ότι περισσότερο ενδιαφέρον έχει να επιχειρηθεί μια σκιαγράφηση του μάλλον ζοφερού μέλλοντος που μας περιμένει.

Καλώς η κακώς, η κυβέρνηση επέλεξε να βαδίσει στο δρόμο του ΔΝΤ χωρίς να επιχειρήσει κάποια αναδιάρθρωση του χρέους. Φοβήθηκε ο κύριος Παπανδρέου ότι θα μείνει στην ιστορία ως ο Τρικούπης του 21ου αιώνα. Και αφού είπε τόνους ψεμάτων κατά την προεκλογική του εκστρατεία, αφού έχασε πολύτιμο χρόνο με παλινωδίες, επικοινωνιακά τεχνάσματα και διαβουλεύσεις, ψέλλισε ότι δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος του προβλήματος (παραδεχόμενος ουσιαστικά την ανικανότητα του) και προτίμησε (ουσιαστικά έπεσε στην καλοστημένη παγίδα των εταίρων μας) την «εύκολη» λύση του «μηχανισμού» - ΔΝΤ. Προσπαθώντας δε να χειριστούν επικοινωνιακά τον Τιτανικό, έχουν το θράσος να λένε ότι είναι «διπλωματική επιτυχία» ο μηχανισμός στήριξης και ότι η παγκόσμια πρωτιά μας ως προς το μέγεθος του πακέτου βοήθειας είναι αποτέλεσμα των «άοκνων ενεργειών μας». Είναι τόσο τραγική και ξύλινη η γλώσσα που χρησιμοποιείται που θυμίζει εγκαίνια γεφυριού σε απομακρυσμένο χωριό της επαρχίας, το οποίο έγινε «κατόπιν ενεργειών μας» (πόσο προφητικός είναι ο «Μαυρογιαλούρος» σήμερα).

Το μόνο το οποίο επετεύχθη με το περιβόητο πακέτο των 110 δις είναι η κατά το δυνατόν ομαλότερη προσγείωση μας στην αδυσώπητη οικονομική πραγματικότητα. Αντί δηλαδή να μας ρίξουν από τον ουρανοξύστη θα μας ρίξουν από τον πέμπτο όροφο. Για να την γλυτώσεις, πρέπει να έχεις άφθονο υποδόριο λίπος και να είσαι γενικός γραμματέας του υπουργείου πολιτισμού. Για τους υπόλοιπους, η ουσία είναι ότι το επίσημο χρέος των 300 δις για το 2009 δεν αποπληρώνεται και θα συνεχίσει να αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Το περιβόητο πακέτο πετυχαίνει τη μερική αναδιάρθρωση του χρέους μας το οποίο θα φύγει από τα χέρια των Ευρωπαϊκών εμπορικών τραπεζών (κατέχουν το 88% του χρέους μας) και θα περάσει στα κράτη μέλη. Οι τράπεζες ξεφορτώνονται την καυτή πατάτα και την κάνουν πάσα στα κράτη. Τα κράτη μέλη φυσικά δεν κάνουν ψυχικά και ως γνωστόν, δωρεάν σε αυτόν τον κόσμο είναι μόνο το τυρί στη φάκα. Θα μας δανείσουν με 5 – 5,5% για 2-3 χρόνια και μόλις ανακτήσουν τα χρήματα τους βγάζοντας και κάτι για τον κόπο τους, θα μας πετάξουν σα στημένη λεμονόκουπα. Τα πακέτα μέτρων τα οποία ανακοινώνονται είναι δικλείδα ασφαλείας που επιβάλλεται από τους δανειστές μας έτσι, ώστε να είναι βέβαιοι για την ανάκτηση των δανεικών τους. Ουδόλως ενδιαφέρονται οι δανειστές μας για την οικονομική μας ανάταξη και εξυγίανση. Αυτό είναι πλέον ηλίου φαεινότερο μετά την ανακοίνωση των οικονομικών μέτρων τα οποία δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μας βυθίζουν βαθύτερα στην ύφεση και να καθιστούν αδύνατη την μελλοντική αποπληρωμή του χρέους μας. Και ενώ το δημόσιο χρέος έχει τυλιχτεί γύρω μας σαν μέγγενη, στην κυβέρνηση μέχρι και στην τελευταία στιγμή σχεδίαζαν επικοινωνιακά τρυκ με διαρροές πολύ αρνητικών μέτρων για να παρουσιάσουν τα τελικά αποτελέσματα σαν επιτυχία.

Για να καταλάβει κανείς το σχεδόν γελοίο του πράγματος, θα μας δανείσει χρήματα η Πορτογαλία (800 εκ. ευρώ) η οποία μπορεί να είναι το επόμενο θύμα μετά από εμάς! Στη νέα εκδοχή του προγράμματος σταθερότητας (που αρχίζει πλέον και θυμίζει κακή παραγωγή software που χρειάζεται συνεχώς patch για να λειτουργεί) προβλέπονται αστεία έσοδα όπως 1,3 δις από δηλώσεις ημί - υπαίθριων χώρων και 500 εκ. ευρώ από περικοπές στους δήμους και τις νομαρχίες λόγω εφαρμογής του «Καλλικράτη»! Το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπολογίσουν τα έσοδα και τα έξοδα του δημοσίου με ακρίβεια λόγω έλλειψης διπλογραφικού μηχανογραφικού συστήματος το αφήνουμε στην άκρη ως μη σημαντικό στοιχείο. Επίσης, ό κόσμος παρότι δεν θα έχει να φάει, θα τρέξει στις πολεοδομίες να δηλώσει την αυθαιρεσία του (την οποία εξέθρεψε και επέτρεψε το ίδιο το κράτος) και να πληρώσει το «πρόστιμο διατήρησης»!

Ποιό όμως είναι το μέλλον μας; Όπως ειπώθηκε και παραπάνω τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, πάρθηκαν με τη λογική του τοκογλύφου. Δεν με νοιάζει που θα βρεις τα λεφτά, αρκεί να τα βρεις. Τα μέτρα είναι καταφανέστατα άδικα και καταστροφικά αφού ακόμα και ο εξορθολογισμός των μισθολογικών δαπανών του δημοσίου γίνεται με οριζόντια μέτρα ισοπεδώνοντας τα πάντα (π.χ μείωση για όλους 20% στα επιδόματα, ανεξάρτητα από την παραγωγικότητα και το μισθολογικό κόστος, αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια). Αντί να παταχθεί η φοροδιαφυγή, τη νύφη θα πληρώσει η τρίτη ηλικία με τις συντάξεις των 500 Ευρώ. Άλλωστε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε «χρήματα υπάρχουν». Με τους έμμεσους φόρους θα επιβαρυνθούν ακόμα περισσότερο οι φτωχοί άνθρωποι οι οποίοι πάντοτε πλήττονται χειρότερα από την αύξηση τους. Όμως οι έμμεσοι φόροι είναι η εύκολη (και κυρίως σίγουρη λύση) που επιβάλλεται από τους δανειστές μας.

Το σενάριο πάει περίπου ως εξής: η χώρα θα πέσει σε βαθιά ύφεση καθιστώντας ακόμα δυσκολότερη την αποπληρωμή του χρέους. Η ανεργία θα καλπάσει σε δυσθεώρητα ύψη και η φτώχεια θα εξαπλωθεί. Εξαιτίας της ύφεσης τα έσοδα του δημοσίου θα λιγοστεύουν συνεχώς και θα εξαναγκάζεται από τους δανειστές μας να λαμβάνει και νέα πακέτα λιτότητας (νέο patch για το πρόγραμμα) όλο και πιο σκληρά. Μόλις αποπληρωθεί το πακέτο των 110 δις θα μας αφήσουν να χρεοκοπήσουμε με όρους πολύ χειρότερους από τους σημερινούς. Θα εισαχθεί η δραχμή και θα γίνει συνολική διαπραγμάτευση του χρέους, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού (το τελευταίο για να μην καταρρεύσουν οι εμπορικές τράπεζες). Οι καταθέσεις θα μετατραπούν δια νόμου σε δραχμή και θα χάσουν την αξία τους λόγω συνεχών υποτιμήσεων. Φυσικά δεν θα μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές, άρα θα καταφύγουμε στο πιεστήριο τυπώνοντας δραχμές. Το βιοτικό μας επίπεδο θα πάει δεκαετίες πίσω και η μεσαία τάξη θα καταστραφεί ολοσχερώς (βλέπε Γερμανία τη δεκαετία του 1920, Δημοκρατία της Βαϊμάρης http://en.wikipedia.org/wiki/Weimar_Republic). Η κατρακύλα θα σταματήσει όταν θα είμαστε και πάλι ανταγωνιστικοί ως προς τις τιμές μας και φυσικά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο αν παράγουμε μπορούμε να δημιουργήσουμε πλούτο. Προσωπικά θα ήθελα να διαψευστώ πανηγυρικά και η χώρα να βρει έναν τρόπο να βγει από το διαγραφόμενο αδιέξοδο. Ίσως η κρίση αφυπνίσει τα αντανακλαστικά επιβίωσης μας και μας επιτρέψει να εξοστρακίσουμε όλα τα κακώς κείμενα που έχουν συσσωρευτεί εδώ και δεκαετίες. Ίσως αυτή η κρίση να λειτουργήσει εξυγιαντικά και να βγούμε πιο δυνατοί και κυρίως πιο συνετοί από αυτήν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα που θα έρθουν πριν κατορθώσουμε να δούμε τα καλύτερα.