Αναρτήσεις
Την εποχή του ψυχρού πολέμου είχε αναπτυχθεί η έννοια του πυρηνικού χειμώνα. Η κρατούσα θεωρία έλεγε πως σε περίπτωση πυρηνικής ανταλλαγής μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων η παγκόσμια καταστροφή θα ήταν τόσο εκτεταμένη όπου θα επικρατούσε ένας ιδιότυπος χειμώνας που θα ερήμωνε τα πάντα για αρκετές δεκαετίες μετά. Ο κόσμος θα γνώριζε τον θάνατο και την πείνα για πολλά χρόνια ενώ πολλές μεταπολεμικές συγκρούσεις θα ξεσπούσαν για την εξασφάλιση των λιγοστών πόρων και μη μολυσμένου χώρου. Η σκέψη και μόνο αυτού του μέλλοντος ήταν αρκετή για να νουθετεί και να αποτρέπει τους ηγέτες των υπερδυνάμεων από τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Μπορεί ο παραλληλισμός μεταξύ δημοσίου χρέους και πυρηνικών να φαντάζει ακραίος αλλά για σκεφτείτε: η πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς είναι εξαιρετικά ωφέλιμη και πολύ αποδοτική. Και το δημόσιο χρέος όμως είναι ένα πολύ χρήσιμο οικονομικό εργαλείο το οποίο τροφοδοτεί την ανάπτυξη. Η αλόγιστη και παράλογη χρήση και των δύο όμως οδηγεί σε εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα.
Στη χώρα μας έγινε εγκληματική και κουτοπόνηρη χρήση του οικονομικού εργαλείου που λέγεται δημόσιο χρέος με αποτέλεσμα τώρα να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον δικό μας οικονομικό «πυρηνικό χειμώνα». Ελάχιστη σημασία έχει πλέον να αναλύσουμε τι πήγε στραβά, τι θα μπορούσε να είχε γίνει ή ακόμη, να αναζητηθούν οι υπαίτιοι. Η ζημιά έχει γίνει, είναι μη αναστρέψιμη και φυσικά όποιος νομίζει ότι θα την πληρώσουν οι υπαίτιοι πλανάται πλάνη οικτρά. Νομίζω ότι περισσότερο ενδιαφέρον έχει να επιχειρηθεί μια σκιαγράφηση του μάλλον ζοφερού μέλλοντος που μας περιμένει.
Καλώς η κακώς, η κυβέρνηση επέλεξε να βαδίσει στο δρόμο του ΔΝΤ χωρίς να επιχειρήσει κάποια αναδιάρθρωση του χρέους. Φοβήθηκε ο κύριος Παπανδρέου ότι θα μείνει στην ιστορία ως ο Τρικούπης του 21ου αιώνα. Και αφού είπε τόνους ψεμάτων κατά την προεκλογική του εκστρατεία, αφού έχασε πολύτιμο χρόνο με παλινωδίες, επικοινωνιακά τεχνάσματα και διαβουλεύσεις, ψέλλισε ότι δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος του προβλήματος (παραδεχόμενος ουσιαστικά την ανικανότητα του) και προτίμησε (ουσιαστικά έπεσε στην καλοστημένη παγίδα των εταίρων μας) την «εύκολη» λύση του «μηχανισμού» - ΔΝΤ. Προσπαθώντας δε να χειριστούν επικοινωνιακά τον Τιτανικό, έχουν το θράσος να λένε ότι είναι «διπλωματική επιτυχία» ο μηχανισμός στήριξης και ότι η παγκόσμια πρωτιά μας ως προς το μέγεθος του πακέτου βοήθειας είναι αποτέλεσμα των «άοκνων ενεργειών μας». Είναι τόσο τραγική και ξύλινη η γλώσσα που χρησιμοποιείται που θυμίζει εγκαίνια γεφυριού σε απομακρυσμένο χωριό της επαρχίας, το οποίο έγινε «κατόπιν ενεργειών μας» (πόσο προφητικός είναι ο «Μαυρογιαλούρος» σήμερα).
Το μόνο το οποίο επετεύχθη με το περιβόητο πακέτο των 110 δις είναι η κατά το δυνατόν ομαλότερη προσγείωση μας στην αδυσώπητη οικονομική πραγματικότητα. Αντί δηλαδή να μας ρίξουν από τον ουρανοξύστη θα μας ρίξουν από τον πέμπτο όροφο. Για να την γλυτώσεις, πρέπει να έχεις άφθονο υποδόριο λίπος και να είσαι γενικός γραμματέας του υπουργείου πολιτισμού. Για τους υπόλοιπους, η ουσία είναι ότι το επίσημο χρέος των 300 δις για το 2009 δεν αποπληρώνεται και θα συνεχίσει να αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Το περιβόητο πακέτο πετυχαίνει τη μερική αναδιάρθρωση του χρέους μας το οποίο θα φύγει από τα χέρια των Ευρωπαϊκών εμπορικών τραπεζών (κατέχουν το 88% του χρέους μας) και θα περάσει στα κράτη μέλη. Οι τράπεζες ξεφορτώνονται την καυτή πατάτα και την κάνουν πάσα στα κράτη. Τα κράτη μέλη φυσικά δεν κάνουν ψυχικά και ως γνωστόν, δωρεάν σε αυτόν τον κόσμο είναι μόνο το τυρί στη φάκα. Θα μας δανείσουν με 5 – 5,5% για 2-3 χρόνια και μόλις ανακτήσουν τα χρήματα τους βγάζοντας και κάτι για τον κόπο τους, θα μας πετάξουν σα στημένη λεμονόκουπα. Τα πακέτα μέτρων τα οποία ανακοινώνονται είναι δικλείδα ασφαλείας που επιβάλλεται από τους δανειστές μας έτσι, ώστε να είναι βέβαιοι για την ανάκτηση των δανεικών τους. Ουδόλως ενδιαφέρονται οι δανειστές μας για την οικονομική μας ανάταξη και εξυγίανση. Αυτό είναι πλέον ηλίου φαεινότερο μετά την ανακοίνωση των οικονομικών μέτρων τα οποία δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μας βυθίζουν βαθύτερα στην ύφεση και να καθιστούν αδύνατη την μελλοντική αποπληρωμή του χρέους μας. Και ενώ το δημόσιο χρέος έχει τυλιχτεί γύρω μας σαν μέγγενη, στην κυβέρνηση μέχρι και στην τελευταία στιγμή σχεδίαζαν επικοινωνιακά τρυκ με διαρροές πολύ αρνητικών μέτρων για να παρουσιάσουν τα τελικά αποτελέσματα σαν επιτυχία.
Για να καταλάβει κανείς το σχεδόν γελοίο του πράγματος, θα μας δανείσει χρήματα η Πορτογαλία (800 εκ. ευρώ) η οποία μπορεί να είναι το επόμενο θύμα μετά από εμάς! Στη νέα εκδοχή του προγράμματος σταθερότητας (που αρχίζει πλέον και θυμίζει κακή παραγωγή software που χρειάζεται συνεχώς patch για να λειτουργεί) προβλέπονται αστεία έσοδα όπως 1,3 δις από δηλώσεις ημί - υπαίθριων χώρων και 500 εκ. ευρώ από περικοπές στους δήμους και τις νομαρχίες λόγω εφαρμογής του «Καλλικράτη»! Το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπολογίσουν τα έσοδα και τα έξοδα του δημοσίου με ακρίβεια λόγω έλλειψης διπλογραφικού μηχανογραφικού συστήματος το αφήνουμε στην άκρη ως μη σημαντικό στοιχείο. Επίσης, ό κόσμος παρότι δεν θα έχει να φάει, θα τρέξει στις πολεοδομίες να δηλώσει την αυθαιρεσία του (την οποία εξέθρεψε και επέτρεψε το ίδιο το κράτος) και να πληρώσει το «πρόστιμο διατήρησης»!
Ποιό όμως είναι το μέλλον μας; Όπως ειπώθηκε και παραπάνω τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, πάρθηκαν με τη λογική του τοκογλύφου. Δεν με νοιάζει που θα βρεις τα λεφτά, αρκεί να τα βρεις. Τα μέτρα είναι καταφανέστατα άδικα και καταστροφικά αφού ακόμα και ο εξορθολογισμός των μισθολογικών δαπανών του δημοσίου γίνεται με οριζόντια μέτρα ισοπεδώνοντας τα πάντα (π.χ μείωση για όλους 20% στα επιδόματα, ανεξάρτητα από την παραγωγικότητα και το μισθολογικό κόστος, αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια). Αντί να παταχθεί η φοροδιαφυγή, τη νύφη θα πληρώσει η τρίτη ηλικία με τις συντάξεις των 500 Ευρώ. Άλλωστε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε «χρήματα υπάρχουν». Με τους έμμεσους φόρους θα επιβαρυνθούν ακόμα περισσότερο οι φτωχοί άνθρωποι οι οποίοι πάντοτε πλήττονται χειρότερα από την αύξηση τους. Όμως οι έμμεσοι φόροι είναι η εύκολη (και κυρίως σίγουρη λύση) που επιβάλλεται από τους δανειστές μας.
Το σενάριο πάει περίπου ως εξής: η χώρα θα πέσει σε βαθιά ύφεση καθιστώντας ακόμα δυσκολότερη την αποπληρωμή του χρέους. Η ανεργία θα καλπάσει σε δυσθεώρητα ύψη και η φτώχεια θα εξαπλωθεί. Εξαιτίας της ύφεσης τα έσοδα του δημοσίου θα λιγοστεύουν συνεχώς και θα εξαναγκάζεται από τους δανειστές μας να λαμβάνει και νέα πακέτα λιτότητας (νέο patch για το πρόγραμμα) όλο και πιο σκληρά. Μόλις αποπληρωθεί το πακέτο των 110 δις θα μας αφήσουν να χρεοκοπήσουμε με όρους πολύ χειρότερους από τους σημερινούς. Θα εισαχθεί η δραχμή και θα γίνει συνολική διαπραγμάτευση του χρέους, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού (το τελευταίο για να μην καταρρεύσουν οι εμπορικές τράπεζες). Οι καταθέσεις θα μετατραπούν δια νόμου σε δραχμή και θα χάσουν την αξία τους λόγω συνεχών υποτιμήσεων. Φυσικά δεν θα μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές, άρα θα καταφύγουμε στο πιεστήριο τυπώνοντας δραχμές. Το βιοτικό μας επίπεδο θα πάει δεκαετίες πίσω και η μεσαία τάξη θα καταστραφεί ολοσχερώς (βλέπε Γερμανία τη δεκαετία του 1920, Δημοκρατία της Βαϊμάρης http://en.wikipedia.org/wiki/Weimar_Republic). Η κατρακύλα θα σταματήσει όταν θα είμαστε και πάλι ανταγωνιστικοί ως προς τις τιμές μας και φυσικά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο αν παράγουμε μπορούμε να δημιουργήσουμε πλούτο. Προσωπικά θα ήθελα να διαψευστώ πανηγυρικά και η χώρα να βρει έναν τρόπο να βγει από το διαγραφόμενο αδιέξοδο. Ίσως η κρίση αφυπνίσει τα αντανακλαστικά επιβίωσης μας και μας επιτρέψει να εξοστρακίσουμε όλα τα κακώς κείμενα που έχουν συσσωρευτεί εδώ και δεκαετίες. Ίσως αυτή η κρίση να λειτουργήσει εξυγιαντικά και να βγούμε πιο δυνατοί και κυρίως πιο συνετοί από αυτήν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα που θα έρθουν πριν κατορθώσουμε να δούμε τα καλύτερα.
Μπορεί ο παραλληλισμός μεταξύ δημοσίου χρέους και πυρηνικών να φαντάζει ακραίος αλλά για σκεφτείτε: η πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς είναι εξαιρετικά ωφέλιμη και πολύ αποδοτική. Και το δημόσιο χρέος όμως είναι ένα πολύ χρήσιμο οικονομικό εργαλείο το οποίο τροφοδοτεί την ανάπτυξη. Η αλόγιστη και παράλογη χρήση και των δύο όμως οδηγεί σε εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα.
Στη χώρα μας έγινε εγκληματική και κουτοπόνηρη χρήση του οικονομικού εργαλείου που λέγεται δημόσιο χρέος με αποτέλεσμα τώρα να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον δικό μας οικονομικό «πυρηνικό χειμώνα». Ελάχιστη σημασία έχει πλέον να αναλύσουμε τι πήγε στραβά, τι θα μπορούσε να είχε γίνει ή ακόμη, να αναζητηθούν οι υπαίτιοι. Η ζημιά έχει γίνει, είναι μη αναστρέψιμη και φυσικά όποιος νομίζει ότι θα την πληρώσουν οι υπαίτιοι πλανάται πλάνη οικτρά. Νομίζω ότι περισσότερο ενδιαφέρον έχει να επιχειρηθεί μια σκιαγράφηση του μάλλον ζοφερού μέλλοντος που μας περιμένει.
Καλώς η κακώς, η κυβέρνηση επέλεξε να βαδίσει στο δρόμο του ΔΝΤ χωρίς να επιχειρήσει κάποια αναδιάρθρωση του χρέους. Φοβήθηκε ο κύριος Παπανδρέου ότι θα μείνει στην ιστορία ως ο Τρικούπης του 21ου αιώνα. Και αφού είπε τόνους ψεμάτων κατά την προεκλογική του εκστρατεία, αφού έχασε πολύτιμο χρόνο με παλινωδίες, επικοινωνιακά τεχνάσματα και διαβουλεύσεις, ψέλλισε ότι δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος του προβλήματος (παραδεχόμενος ουσιαστικά την ανικανότητα του) και προτίμησε (ουσιαστικά έπεσε στην καλοστημένη παγίδα των εταίρων μας) την «εύκολη» λύση του «μηχανισμού» - ΔΝΤ. Προσπαθώντας δε να χειριστούν επικοινωνιακά τον Τιτανικό, έχουν το θράσος να λένε ότι είναι «διπλωματική επιτυχία» ο μηχανισμός στήριξης και ότι η παγκόσμια πρωτιά μας ως προς το μέγεθος του πακέτου βοήθειας είναι αποτέλεσμα των «άοκνων ενεργειών μας». Είναι τόσο τραγική και ξύλινη η γλώσσα που χρησιμοποιείται που θυμίζει εγκαίνια γεφυριού σε απομακρυσμένο χωριό της επαρχίας, το οποίο έγινε «κατόπιν ενεργειών μας» (πόσο προφητικός είναι ο «Μαυρογιαλούρος» σήμερα).
Το μόνο το οποίο επετεύχθη με το περιβόητο πακέτο των 110 δις είναι η κατά το δυνατόν ομαλότερη προσγείωση μας στην αδυσώπητη οικονομική πραγματικότητα. Αντί δηλαδή να μας ρίξουν από τον ουρανοξύστη θα μας ρίξουν από τον πέμπτο όροφο. Για να την γλυτώσεις, πρέπει να έχεις άφθονο υποδόριο λίπος και να είσαι γενικός γραμματέας του υπουργείου πολιτισμού. Για τους υπόλοιπους, η ουσία είναι ότι το επίσημο χρέος των 300 δις για το 2009 δεν αποπληρώνεται και θα συνεχίσει να αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Το περιβόητο πακέτο πετυχαίνει τη μερική αναδιάρθρωση του χρέους μας το οποίο θα φύγει από τα χέρια των Ευρωπαϊκών εμπορικών τραπεζών (κατέχουν το 88% του χρέους μας) και θα περάσει στα κράτη μέλη. Οι τράπεζες ξεφορτώνονται την καυτή πατάτα και την κάνουν πάσα στα κράτη. Τα κράτη μέλη φυσικά δεν κάνουν ψυχικά και ως γνωστόν, δωρεάν σε αυτόν τον κόσμο είναι μόνο το τυρί στη φάκα. Θα μας δανείσουν με 5 – 5,5% για 2-3 χρόνια και μόλις ανακτήσουν τα χρήματα τους βγάζοντας και κάτι για τον κόπο τους, θα μας πετάξουν σα στημένη λεμονόκουπα. Τα πακέτα μέτρων τα οποία ανακοινώνονται είναι δικλείδα ασφαλείας που επιβάλλεται από τους δανειστές μας έτσι, ώστε να είναι βέβαιοι για την ανάκτηση των δανεικών τους. Ουδόλως ενδιαφέρονται οι δανειστές μας για την οικονομική μας ανάταξη και εξυγίανση. Αυτό είναι πλέον ηλίου φαεινότερο μετά την ανακοίνωση των οικονομικών μέτρων τα οποία δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μας βυθίζουν βαθύτερα στην ύφεση και να καθιστούν αδύνατη την μελλοντική αποπληρωμή του χρέους μας. Και ενώ το δημόσιο χρέος έχει τυλιχτεί γύρω μας σαν μέγγενη, στην κυβέρνηση μέχρι και στην τελευταία στιγμή σχεδίαζαν επικοινωνιακά τρυκ με διαρροές πολύ αρνητικών μέτρων για να παρουσιάσουν τα τελικά αποτελέσματα σαν επιτυχία.
Για να καταλάβει κανείς το σχεδόν γελοίο του πράγματος, θα μας δανείσει χρήματα η Πορτογαλία (800 εκ. ευρώ) η οποία μπορεί να είναι το επόμενο θύμα μετά από εμάς! Στη νέα εκδοχή του προγράμματος σταθερότητας (που αρχίζει πλέον και θυμίζει κακή παραγωγή software που χρειάζεται συνεχώς patch για να λειτουργεί) προβλέπονται αστεία έσοδα όπως 1,3 δις από δηλώσεις ημί - υπαίθριων χώρων και 500 εκ. ευρώ από περικοπές στους δήμους και τις νομαρχίες λόγω εφαρμογής του «Καλλικράτη»! Το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπολογίσουν τα έσοδα και τα έξοδα του δημοσίου με ακρίβεια λόγω έλλειψης διπλογραφικού μηχανογραφικού συστήματος το αφήνουμε στην άκρη ως μη σημαντικό στοιχείο. Επίσης, ό κόσμος παρότι δεν θα έχει να φάει, θα τρέξει στις πολεοδομίες να δηλώσει την αυθαιρεσία του (την οποία εξέθρεψε και επέτρεψε το ίδιο το κράτος) και να πληρώσει το «πρόστιμο διατήρησης»!
Ποιό όμως είναι το μέλλον μας; Όπως ειπώθηκε και παραπάνω τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, πάρθηκαν με τη λογική του τοκογλύφου. Δεν με νοιάζει που θα βρεις τα λεφτά, αρκεί να τα βρεις. Τα μέτρα είναι καταφανέστατα άδικα και καταστροφικά αφού ακόμα και ο εξορθολογισμός των μισθολογικών δαπανών του δημοσίου γίνεται με οριζόντια μέτρα ισοπεδώνοντας τα πάντα (π.χ μείωση για όλους 20% στα επιδόματα, ανεξάρτητα από την παραγωγικότητα και το μισθολογικό κόστος, αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια). Αντί να παταχθεί η φοροδιαφυγή, τη νύφη θα πληρώσει η τρίτη ηλικία με τις συντάξεις των 500 Ευρώ. Άλλωστε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε «χρήματα υπάρχουν». Με τους έμμεσους φόρους θα επιβαρυνθούν ακόμα περισσότερο οι φτωχοί άνθρωποι οι οποίοι πάντοτε πλήττονται χειρότερα από την αύξηση τους. Όμως οι έμμεσοι φόροι είναι η εύκολη (και κυρίως σίγουρη λύση) που επιβάλλεται από τους δανειστές μας.
Το σενάριο πάει περίπου ως εξής: η χώρα θα πέσει σε βαθιά ύφεση καθιστώντας ακόμα δυσκολότερη την αποπληρωμή του χρέους. Η ανεργία θα καλπάσει σε δυσθεώρητα ύψη και η φτώχεια θα εξαπλωθεί. Εξαιτίας της ύφεσης τα έσοδα του δημοσίου θα λιγοστεύουν συνεχώς και θα εξαναγκάζεται από τους δανειστές μας να λαμβάνει και νέα πακέτα λιτότητας (νέο patch για το πρόγραμμα) όλο και πιο σκληρά. Μόλις αποπληρωθεί το πακέτο των 110 δις θα μας αφήσουν να χρεοκοπήσουμε με όρους πολύ χειρότερους από τους σημερινούς. Θα εισαχθεί η δραχμή και θα γίνει συνολική διαπραγμάτευση του χρέους, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού (το τελευταίο για να μην καταρρεύσουν οι εμπορικές τράπεζες). Οι καταθέσεις θα μετατραπούν δια νόμου σε δραχμή και θα χάσουν την αξία τους λόγω συνεχών υποτιμήσεων. Φυσικά δεν θα μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές, άρα θα καταφύγουμε στο πιεστήριο τυπώνοντας δραχμές. Το βιοτικό μας επίπεδο θα πάει δεκαετίες πίσω και η μεσαία τάξη θα καταστραφεί ολοσχερώς (βλέπε Γερμανία τη δεκαετία του 1920, Δημοκρατία της Βαϊμάρης http://en.wikipedia.org/wiki/Weimar_Republic). Η κατρακύλα θα σταματήσει όταν θα είμαστε και πάλι ανταγωνιστικοί ως προς τις τιμές μας και φυσικά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο αν παράγουμε μπορούμε να δημιουργήσουμε πλούτο. Προσωπικά θα ήθελα να διαψευστώ πανηγυρικά και η χώρα να βρει έναν τρόπο να βγει από το διαγραφόμενο αδιέξοδο. Ίσως η κρίση αφυπνίσει τα αντανακλαστικά επιβίωσης μας και μας επιτρέψει να εξοστρακίσουμε όλα τα κακώς κείμενα που έχουν συσσωρευτεί εδώ και δεκαετίες. Ίσως αυτή η κρίση να λειτουργήσει εξυγιαντικά και να βγούμε πιο δυνατοί και κυρίως πιο συνετοί από αυτήν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα που θα έρθουν πριν κατορθώσουμε να δούμε τα καλύτερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου