Τα καλά και τα κακά νέα

Από τη χθεσινή έκτακτη Ευρωπαϊκή σύνοδο, για τη χώρα μας υπήρχαν θετικές και αρνητικές ειδήσεις. Θα ξεκινήσουμε να αναφερόμαστε σε αυτές από τις θετικές ειδήσεις:

Στα θετικά συγκαταλέγεται η ουσιαστική πολιτική στήριξη των 16 της Ευρωζώνης και η υπόσχεση ότι θα ακολουθήσει και οικονομική βοήθεια εφόσον κάτι τέτοιο απαιτηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο. Φυσικά οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δεν το κάνουν αυτό από φιλανθρωπία. Δύο πράγματα τους ενδιαφέρουν: το ένα έχει να κάνει με τη σταθερότητα του Ευρώ και τη βιωσιμότητα του. Το άλλο έχει να κάνει με τα χρεόγραφα που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες της Ευρωζώνης (κυρίως Γαλλικές και Γερμανικές) τα οποία θα έχαναν την αξία τους σε περίπτωση σοβαρότερων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Επομένως, τα σενάρια περί στάσης πληρωμών και εξόδου της χώρας από το Ευρώ, μπορούμε να πούμε ότι απομακρύνονται. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας επέλεξαν να μας στηρίξουν όχι λόγω της οικονομικής μας σημασίας και μεγέθους, αλλά για να αποφύγουν ανώφελους κλυδωνισμούς και αστάθεια στα υπόλοιπα κράτη μέλη (Domino effect) εν μέσω μιας πολύ ασταθούς παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας.

Το ότι οι εταίροι μας επέλεξαν να μας πετάξουν ένα σωσίβιο δε σημαίνει ότι αυτόματα λύθηκαν όλα μας τα προβλήματα, ούτε ότι ο δρόμος από εδώ και εμπρός θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Οι εταίροι, μας έδωσαν το σωσίβιο αλλά εμείς θα πρέπει να κολυμπήσουμε μέχρι την ακτή σε μια θάλασσα γεμάτη καρχαρίες (βλέπε κερδοσκόπους) ενώ η ακτή μόλις που αχνοφαίνεται στον ορίζοντα. Ο πρωθυπουργός χθες αναγκάστηκε να αναλάβει βαρύτατες δεσμεύσεις προκειμένου να λάβει έστω και αυτό το σωσίβιο. Αυτό σημαίνει έκτακτα επώδυνα μέτρα όποτε αυτό χρειαστεί. Με δεδομένο ότι το σχέδιο σταθερότητας χαρακτηρίζεται από πολλές πλευρές ως «αισιόδοξο» για ορισμένες προβλέψεις τόσο στα έσοδα όσο και στις δαπάνες, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η λήψη και νέων μέτρων δημοσιονομικής περιστολής εντός του έτους. Η λήψη και εφαρμογή των μέτρων θα βρίσκεται υπό συνεχή και αυστηρότατη εποπτεία από διάφορες ελεγκτικές αρχές (ΕΚΤ, ΔΝΤ, Eurogroup) αφού, εκτός όλων των άλλων, έχουμε απολέσει πλήρως την εμπιστοσύνη των εταίρων μας. Εάν παρατηρηθεί έστω και μια μικρή απόκλιση οι αγορές (βλέπε καρχαρίες) αλλά και οι επόπτες μας θα είναι εκεί για να μας επαναφέρουν στην τάξη.

Φυσικά, υπήρχε και ευκολότερος δρόμος για να εξέλθει η χώρα της κρίσης, όμως ο διαχρονικός πολιτικός καιροσκοπισμός των εκάστοτε ηγεσιών μας φρόντισε να φτάσουμε όχι στο παρά πέντε αλλά στο και πέντε, προκειμένου να αποφασιστεί αλλαγή πλεύσης. Το δημόσιο θα έπρεπε να έχει τώρα τη δυνατότητα να δανειστεί για να αναθερμάνει την οικονομία. Όμως το δημόσιο όχι μόνο δεν μπορεί να δανειστεί επιπρόσθετα ποσά, αλλά πρέπει να περικόψει και το επικίνδυνα υψηλό σημερινό επίπεδο. Και επειδή η οικονομία της χώρας μας είναι σε μεγάλο βαθμό κρατικοδίαιτη, η περιστολή των δαπανών σημαίνει πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Έτσι, αντί το δημόσιο να ξοδεύει παραπάνω για να αναθερμάνει την οικονομία, αναγκάζεται να περικόψει τις δαπάνες του εν μέσω ύφεσης. Αυτό μεταφράζεται σε βαθύτερη ύφεση και περιστολή της οικονομικής δραστηριότητας.

Εν κατακλείδι, η χώρα μας θα πρέπει να διέρθει δύσκολης στενωπού πριν βελτιωθούν τα πράγματα. Αναγκαστικά, θα περάσουμε μια φάση παρατεταμένου αποπληθωρισμού όπου η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών συνεχώς θα συρρικνώνεται, θα υπάρχει υψηλότατη ενεργεία και οι τιμές θα πέσουν. Την ύφεση θα διαδεχθούν χρονιές αναιμικής ανάπτυξης όπου θα κυριαρχεί ένα αίσθημα στασιμότητας. Δυστυχώς διαρθρωτικές αλλαγές που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και πολλά χρόνια αναγκαζόμαστε να τις κάνουμε τώρα και υπό πολύ δυσχερέστερες συνθήκες. Πρέπει με κάθε τρόπο να επενδύσουμε στην αύξηση της παραγωγικότητας μας και στην βελτιστοποίηση των δαπανών του δημοσίου.  Είναι σίγουρο ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία αναδιοργάνωσης της χώρας, θα την πληρώσουν δίκαιοι και άδικοι. Όλοι όμως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή είναι πραγματικά η τελευταία μας ευκαιρία. Την επόμενη φορά δεν θα υπάρξει ούτε καν σωσίβιο.